EFSTATHIOS KASSIOS

Το μαζικό sell-off (ξεπούλημα) μετοχών και χρηματιστηριακών προϊόντων του καλοκαιριού του 2024, προκάλεσε έντονες αναταράξεις στη διεθνή οικονομία. Καθώς προχωράμε στο 2025, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε πώς εξελίχθηκαν οι παράγοντες που οδήγησαν σε εκείνες τις αναταράξεις και τι σημαίνει αυτό για το μέλλον.

Ο πληθωρισμός, ενώ υποχώρησε ελαφρώς σε αρκετές χώρες, παραμένει πρόκληση, καθώς οι κεντρικές τράπεζες διατηρούν τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα. Η αγορά κατοικίας συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από έντονη ζήτηση, ενώ οι αποδόσεις των ομολόγων παραμένουν υψηλές, καθιστώντας αυτά ελκυστικό καταφύγιο για επενδυτές που αποφεύγουν τις αγορές υψηλού ρίσκου, όπως οι μετοχές.

Η γεωπολιτική αστάθεια συνεχίζει να επηρεάζει τις αγορές. Ο πόλεμος στην Ουκρανία παραμένει παράγοντας ανησυχίας, ενώ η αυξημένη ένταση στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα μετά τα περιστατικά σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, έχει δημιουργήσει πιέσεις στις τιμές ενέργειας και πετρελαίου. Παράλληλα, οι οικονομίες της Ασίας αντιμετωπίζουν προβλήματα, καθώς η Κίνα προσπαθεί να σταθεροποιήσει την οικονομική της ανάπτυξη εν μέσω προβλημάτων στην αγορά ακινήτων.

Το καλοκαίρι υπήρχαν φόβοι από τους διεθνείς αναλυτές για μια επικείμενη ύφεση στην αμερικανική οικονομία οδηγούμενη από τα στοιχεία της αγοράς εργασίας. Μια πιθανή επιβράδυνση στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα μπορούσε να επηρεάσει απότομα και αρνητικά την Ευρωπαϊκή και την Ασιατική οικονομία. Η συνεχής αστάθεια στη γεωπολιτική σκακιέρα μπορεί ανά πάσα στιγμή να επαναφέρει στο προσκήνιο, τις δυσμενείς προβλέψεις για ύφεση και μαζικές πωλήσεις μετοχών στα χρηματιστήρια. 

Σε περιόδους αστάθειας οι επενδυτές προτιμούν να προχωρούν σε ρευστοποίηση το χαρτοφυλάκιο μετοχών τους και να επενδύουν σε ομόλογα που περιέχουν καλύτερες αποδόσεις με χαμηλότερο ρίσκο. Εξάλλου, η συνεχής αύξηση της τιμής του χρυσού τα τελευταία δύο χρόνια, όπως και το επενδυτικό ενδιαφέρον για συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χρυσού, συνοψίζουν το ταραχώδες κλίμα που επικρατεί στο κόσμο από μήνα σε μήνα, ενώ διατηρεί την εγγύηση της επενδυτικής ηρεμίας ως ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους γεωπολιτικής έντασης.

Το μαζικό sell-off μετοχών ακόμα και σε γνωστές εταιρείες τεχνολογίας κολοσσούς (όπως πρόσφατα με την Nvidia), δεν διαφέρει σημαντικά από αντίστοιχες περιπτώσεις πωλήσεων στο παρελθόν οι οποίες μπορεί να είχαν μεγαλύτερη διάρκεια και βαρύτητα πάνω σε ακόμη μεγαλύτερα κομμάτια της χρηματιστηριακής αγοράς (όχι μόνο μετοχές αλλά και αμοιβαία κεφάλαια, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, ETFs, κτλ.). Ας μη ξεχνάμε ότι οι μετοχές τεχνολογίας εμπεριέχουν σημαντικό ρίσκο για τους επενδυτές εφόσον οι περισσότερες από αυτές λειτουργούν με συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σε όρους τρέχουσας κεφαλαιοποίησης και αξίας. Η εμπιστοσύνη των επενδυτών βασίζεται δηλαδή στα μελλοντικά τους κέρδη και όχι τόσο στα τρέχοντα έσοδα των εταιρειών αυτών. 

Αυτό που διαφαίνεται είναι ότι σε κάθε μαζικό ξεπούλημα, οι επενδυτές επηρεάζονται από σημαντικούς μακροοικονομικούς δείκτες, κατά βάση τα επιτόκια. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει ή να προβλέψει με ακρίβεια κάθε πότε και πόσο γρήγορα συμβαίνουν τέτοιες μαζικές πωλήσεις, επειδή παρεμβαίνουν και ψυχολογικοί παράγοντες στη διάθεση και διαχείριση μετοχών στις χρηματιστηριακές αγορές.. 

Στις αρχές Αυγούστου του 2024, η Ιαπωνία αποτέλεσε τον πυρήνα της διεθνούς αναταραχής στις αγορές όταν η απόφαση της κεντρικής της τράπεζας για νομισματική σύσφιξη είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής του γιεν συγκριτικά με το αμερικανικό δολάριο, με συνέπεια τα funds να προχωρήσουν σε πώληση πολλών περιουσιακών στοιχείων που χρηματοδοτούνται από δάνεια με χαμηλό επιτόκιο.

Efstathios Kassios

*Δημοσιεύτηκε αρχικά στην εφημερίδα POLITICAL, 27/2/2025